Κινηματογράφος Κρόνιον
Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2010
΄Ωρα Προβολής : 19:30
Σκηνοθέτης:Terry Gilliam
Διάρκεια:2 ώρες,22 λεπτ
Χώρα προέλευσης:ΓΑΛΛΙΑ,ΚΑΝΑΔΑΣ
Έτος:2009
Ηθοποιοί:Κρίστοφερ Πλάμερ, Τομ Γουέιτς, Λίλι Κόουλ, Τζόνι Ντεπ, Τζουντ Λο, Κόλιν Φάρελ, Χιθ Λέτζερ
Site: http//www.doctorparnassus.com/
«Ο Φανταστικός Κόσμος του Δρ. Παρνάσους» μας διηγείται την ιστορία του Δρ. Παρνάσους και του εξωπραγματικού «Φανταστικού Κόσμου» του, μιας περιπλανώμενης παράστασης. Ο Δρ. Παρνάσους διαθέτει το μοναδικό χάρισμα να καθοδηγεί τη φαντασία του άλλου. Ταυτόχρονα, όμως, βαρύνεται από ένα σκοτεινό μυστικό. Αμετανόητος τζογαδόρος, πριν από εκατοντάδες χρόνια, έβαλε ένα στοίχημα με τον διάβολο, τον κύριο Νικ, και κέρδισε την αθανασία. Αιώνες αργότερα, όταν γνώρισε την πραγματική αγάπη, αποφάσισε να κάνει μια ακόμη συμφωνία μαζί του, ανταλλάσσοντας την αθανασία με τη νιότη, με έναν και μόνο όρο: μόλις η κόρη του συμπληρώσει τα 16 της χρόνια, να πάψει να ανήκει σε αυτόν. Η κόρη του, Βαλεντίνα, πλησιάζει τα 16 και ο Δρ. Παρνάσους θέλει απεγνωσμένα να την προστατέψει από την προδικασμένη μοίρα της. Ο κύριος Νικ έρχεται για να εισπράξει τα «κέρδη» του, αλλά μη μπορώντας να αντισταθεί στην επιθυμία να βάλει ένα ακόμα στοίχημα, επαναδιαπραγματεύεται το τίμημα: αυτός που θα κερδίσει την Βαλεντίνα είναι αυτός που θα παραπλανήσει πρώτος πέντε ψυχές. Σε αυτό τον συγκλονιστικό, εκρηκτικό και υπέροχα φανταστικό αγώνα ενάντια στον χρόνο, ο Δρ. Παρνάσους πρέπει να παλέψει για να σώσει τη ζωή της κόρης του και να αναιρέσει τα λάθη του παρελθόντος του μια για πάντα!
Κριτικές :
Χάος, αλλά ωραίο χάος, με ψυχή και πάθος, με αγάπη και συναίσθημα με χιούμορ και αιχμηρότητα. Η τελευταία ταινία του Χιθ Λέτζερ, ο οποίος πέθανε πριν ολοκληρωθούν τα γυρίσματα, αλλά ο Γκίλιαμ έξυπνα «μπάλωσε» τον ρόλο αναθέτοντας την αντικατάσταση σε τρεις γνωστούς σταρ στις ονειρικές σεκάνς του φιλμ.(Εθνος)
Το Imaginarium είναι ένα παιχνίδι περιπλάνησης, ένα πολύ ικανοποιητικό road movie στο φανταστικό, ένα τσίρκο με παραμορφωτικούς καθρέφτες που χτίζει τη φήμη του σε μια τραγική απώλεια, αλλά αξίζει και πέρα από το παρασκήνιο του αδόκητου χαμού του Λέτζερ .(Lifo)
Ίσως το πιο σουρρεαλιστικό φιλμ της δεκαετίας με την μπρετονική σημασία του όρου και την μπουνουελική εμπειρία. Ευρηματική, καυστική, πικρή κι έξυπνη... Την ανέμενα περισσότερο άναρχη και προκλητική, όμως ο Γκίλιαμ "συμμαζεύτηκε" και ωρίμασε!(Myfilm.gr)
Πληροφορίες για την Παραγωγή (From www.myfilm.gr)
Η ανακοίνωση της νέας ταινίας του Τέρι Γκίλιαμ προκαλεί ένα κράμα έντονου ενθουσιασμού, περιέργειας και απορίας. Ο οραματιστής σκηνοθέτης μπορεί να έχει αποκτήσει επάξια τη φήμη του ευρηματικού πρωτοπόρου, αλλά η μεταφορά των δημιουργιών του στη μεγάλη οθόνη δεν υπήρξε πάντα εύκολο εγχείρημα. Ο τραγικός θάνατος του Χιθ Λέτζερ κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΟΥ ΔΡ. ΠΑΡΝΑΣΟΥΣ, παραλίγο να στοιχίσει την ακύρωση της παραγωγής. Ο Γκίλιαμ όμως, έδωσε σκληρή μάχη για να καταφέρει να μετασκευάσει την ιστορία ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει τις σκηνές με τη χαρισματική ερμηνεία του μεγάλου σταρ. Ο σκηνοθέτης, το καστ και το επιτελείο του εργάστηκαν ακατάπαυστα για να ολοκληρώσουν το ταξίδι που ξεκίνησε από την αχαλίνωτη φαντασία του Γκίλιαμ και του σεναριογράφου Τσαρλς ΜακΚέον 18 μήνες νωρίτερα.
"Δεδομένου ότι ο σκελετός της ιστορίας μας άφηνε τα περιθώρια κρατήσαμε τις σκηνές του Χιθ όπως ακριβώς τις ερμήνευσε εκείνος, χωρίς να τροποποιηθούν ή να διασκευαστούν μέσω ψηφιακών τεχνολογικών μέσων", διαβεβαίωσαν τον Τύπο και το κοινό οι παραγωγοί της ταινίας. "Οι ρόλοι που ενσάρκωσαν ο Τζόνι Ντεπ, ο Κόλιν Φάρελ και ο Τζουντ Λο είναι αντιπροσωπευτικοί των πολλών και διαφορετικών πλευρών του χαρακτήρα που ενσάρκωνε ο Χιθ."
"Είμαι ευγνώμων στον Τζόνι, τον Κόλιν και τον Τζουντ καθώς και σε όλους όσοι συμμετείχαν στην ταινία και μας βοήθησαν να την ολοκληρώσουμε," πρόσθεσε ο σκηνοθέτης Τέρι Γκίλιαμ, "και χαίρομαι που ο κόσμος θα μπορέσει να απολαύσει την εκπληκτική ερμηνεία του Χιθ."
Στην περιπέτεια φαντασίας που διαδραματίζεται στο παρόν, ο Δρ. Παρνάσους (Κρίστοφερ Πλάμερ) διαθέτει το μοναδικό χάρισμα να εμπνέει τη φαντασία των άλλων. Με τη βοήθεια του περιοδεύοντα θιάσου του, που περιλαμβάνει τον σαρκαστικό και κυνικό βοηθό του, Πέρσι (Βερν Τρόιερ) και τον ευέλικτο νεαρό καρδιοκατακτητή Αντόν (Αντριου Γκάρφιλντ – πρόσφατα βραβευμένο με BAFTA), ο Παρνάσους προσφέρει στο κοινό του την ευκαιρία να υπερβεί την κοσμική πραγματικότητα και να μπει στο φανταστικό σύμπαν της αχαλίνωτης φαντασίας, με τη βοήθεια ενός μαγικού καθρέφτη.
Η μαγική αυτή ιδιότητα όμως του Παρνάσους έχει το τίμημά της. Επί σειρά αιώνων παίζει στοιχήματα με τον διάβολο, τον Κ. Νικ (Τομ Γουέιτς) ο οποίος πλέον έχει έρθει να εξαργυρώσει τη νίκη του – να πάρει την πολυαγαπημένη κόρη του Παρνάσους, Βαλεντίνα (Λίλι Κόουλ) μόλις αυτή συμπληρώσει τα 16 της χρόνια.
Αγνοώντας αυτό που της επιφυλάσσει η μοίρα, η Βαλεντίνα ερωτεύεται τον Τόνι (Χιθ Λέτζερ), έναν γοητευτικό άνδρα με περίεργα κίνητρα. Προκειμένου να σώσει την κόρη του και να ανακτήσει την αξιοπρέπειά του, ο Παρνάσους βάζει ένα τελευταίο στοίχημα με τον Κ. Νικ, που στέλνει τον Τόνι (που στις πολλαπλές επισκέψεις του στον κόσμο πέρα από τον καθρέφτη ενσαρκώνεται από τον Τζόνι Ντεπ, τον Κόλιν Φάρελ και τον Τζουντ Λο), την Βαλεντίνα και όλο τον θίασο σε ένα ταξίδι γεμάτο ανατροπές, μέσα και έξω από το Λονδίνο, στο εντυπωσιακό σκηνικό ενός Φανταστικού Κόσμου.
Σμιλεύοντας το Μάρμαρο
Τον Νοέμβριο του 2006, ο Τέρι Γκίλιαμ και ο Τσαρλ ΜακΚέον ξεκίνησαν να γράφουν μαζί ένα ακόμα σενάριο, που αποτέλεσε την τρίτη τους συνεργασία μετά το "Brazil" και το "The Adventures of Baron Munchausen".
Ο Γκίλιαμ είχε αποφασίσει να γράψει και πάλι ένα πρωτότυπο σενάριο, μετά από μια σειρά παραγωγών σε σενάρια άλλων ή μεταφορές μυθιστορημάτων. "Μου άρεσε που προσπαθήσαμε και πάλι να δούμε αν μπορούμε να ξεκινήσουμε από το μηδέν," εξηγεί. Αρχικά, εξερεύνησε όλο το υλικό που είχε στο μυαλό του και δεν είχε μέχρι τότε αξιοποιήσει – ιδέες για ταινίες που δεν έγιναν ποτέ και βρίσκονταν κρυμμένες σε ένα συρτάρι – για να δει τελικά τι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει.
Ήθελε να διερευνήσει την ιδέα ενός περιοδεύοντα θιάσου με βάση το σύγχρονο Λονδίνο, ο οποίος ταξίδευε σε πολλούς και διαφορετικούς εξωτικούς και φανταστικούς κόσμους. Ο Γκίλιαμ επίσης εμπνεύστηκε και τον κεντρικό ήρωα: έναν άνθρωπο που δεν έχει απόλυτη επαφή με ό,τι συμβαίνει γύρω του, εκτός εποχής και χωρίς επαφή με το κοινό του, που δεν θέλει πλέον να ακούει τις ιστορίες που έχει να τους πει. Το όνομα του βασικού ήρωα αποτελεί έμπνευση του ΜακΚέον. "Νομίζω ότι τελικά είναι η δική του περιπέτεια. Δεν ξεκινήσαμε με αυτό ως σημείο αφετηρίας αλλά νομίζω ότι στο μυαλό του Τέρι κάπως έτσι ήταν. Νομίζω ότι απλά εξελίξαμε την αρχική ιδέα που ήθελε τον Δρ. Παρνάσους να είναι ένας ημι-ευρωπαίος γιατρός. Αρχικά όμως, ήταν διαφορετικός."
Στο επόμενο στάδιο οι δυο σεναριογράφοι άρχισαν να ανταλλάσσουν ιδέες αν και όπως παραδέχεται ο Γκίλιαμ, αυτό δεν ήταν μέσα στο σχέδιο. Ο ΜακΚέον ένιωσε ότι το δικαίωμα επιλογής ήταν πολύ σημαντικό για την οικονομία της ταινίας. Η είσοδος στον φανταστικό αυτό κόσμο προϋποθέτει μια σειρά επιλογών οι οποίες τελικά καθορίζουν και τις ζωές των ηρώων. Οι δύο σεναριογράφοι αντάλλαξαν πολλά e-mail. "Και μετά καθόμασταν και βλέπαμε τι είχαμε γράψει ως εκείνη τη στιγμή", λέει ο Γκίλιαμ. "Το διαβάζαμε σιγά-σιγά και τελικά άρχισε να βγαίνει κάτι. Δεν είχαμε κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό μας. Ήταν σαν να έχουμε μπροστά μας ένα κομμάτι μάρμαρο, το οποίο σμιλεύαμε σιγά-σιγά μέχρι να αποκτήσει μορφή."
"Για μερικές εβδομάδες συζητούσαμε το θέμα της ταινίας πολύ γενικά," λέει ο ΜακΚέον. "Μια μέρα ολόκληρη αναλύσαμε το εύρος όλων των θεμάτων που θα πραγματευόταν η ταινία και τελικά, αρχίσαμε να μιλάμε για τα ίδια τα θέματα και πώς αυτά συνδέονταν με τα γεγονότα του παρόντος. Για αρκετές εβδομάδες λοιπόν, αντιμετωπίζαμε ένα συνονθύλευμα ιδεών για να καταλήξουμε να γράφουμε τους χαρακτήρες.
"Για την ακρίβεια, επέμεινα να το κάνει ο Τέρι αυτό γιατί σε εκείνο το στάδιο εκείνος ήξερε πολύ καλύτερα από εμένα τι ακριβώς θέλαμε. Νομίζω ότι σε εκείνη τη φάση δεν το είχα πιάσει ακριβώς το νόημα. Παρόλο που ήταν διασκεδαστική σαν ιστορία και μπορούσα να διακρίνω τον γενικότερο σκελετό της, πίστευα ότι ο Τέρι είχε πιο ξεκάθαρη άποψη. Όταν ξεκίνησα να γράφω σκηνές, διαλόγους, χαρακτήρες κλπ, τότε νομίζω άρχισε να ξεκαθαρίζει το τοπίο για μένα. Του έστελνα με e-mail έξι-επτά σελίδες κι εκείνος άρχιζε να τις δουλεύει. Τις άλλαζε, τις εξωράιζε, τις πήγαινε εκεί που ήθελε, προσέθετε αυτά που ήθελε, κλπ. Στο μεταξύ εγώ του έστελνα κι άλλες σελίδες ενώ ταυτόχρονα εκείνος μου επέστρεφε τις σελίδες που είχε ήδη δουλέψει.
"Η διαδικασία σα διαδικασία ήταν κυλιόμενη και συνέχισε να είναι έτσι μέχρι την ολοκλήρωση του σεναρίου. Απλά κατά καιρούς συζητούσαμε πού θέλαμε να πάμε την πλοκή και σε πιο σημείο βρισκόμασταν."
Σύμφωνα με τον Γκίλιαμ, "Ήταν σαν αγώνας τένις. Ο ένας πετούσε ιδέες στον άλλο και σταδιακά το σενάριο άρχισε να αναπτύσσεται. Ξεκινάς έχοντας κάποιες ιδέες. Αρχίζεις λοιπόν να τις συνδέεις και στο τέλος προκύπτει μια ωραία ιστορία. Χάρηκα πολύ που συνεργάστηκα και πάλι με τον Τσαρλς. Είχε περάσει πολύς καιρός από το "Munchausen"."
"Νομίζω ότι στο τέλος δεν είχαμε καταλήξει εκεί που είχαμε αρχικά υπολογίσει," παραδέχεται ο ΜακΚέον. "Μπορεί ο Δρ. Παρνάσους να είναι αρκετά κοντά στην ιδέα που είχαμε για αυτόν αρχικά, αλλά τόσο αυτός όσο και οι υπόλοιποι χαρακτήρες στην πορεία άλλαξαν. Ειδικά η Βαλεντίνα, η κόρη του Παρνάσους, άλλαξε πάρα πολύ, όπως και οι υπόλοιποι χαρακτήρες όταν συνειδητοποιήσαμε ότι δεν απέδιδαν όπως θέλαμε.
"Το θέμα της φαντασίας είναι το κεντρικό θέμα της ταινίας – η σημασία της φαντασίας στον τρόπο που ζεις και σκέφτεσαι – και χαρακτηριστικό του ίδιου του Τέρι. Για αρκετό καιρό αναλάμβανε σενάρια και βιβλία άλλων και τα έκανε δικά του, βάζοντας τη χαρακτηριστική σφραγίδα του. Τα έκανε ταινίες του Τέρι Γκίλιαμ. Η ταινία αυτή όμως, νομίζω ότι ξεπερνά όλες τις πρόσφατες δουλειές του. Επενέβη δραστικότερα στη δημιουργία του σεναρίου, συνεπώς είναι πιο δικό του. Ο Τέρι πάντα δίνεται με πάθος σε αυτό που κάνει. Επενδύει το πάθος, την ενέργεια και στο σφρίγος του και γι' αυτό πρέπει να αξίζει τον κόπο. Πρέπει να αξίζει τον κόπο ένα εγχείρημα για να "ξοδέψει" έτσι τον εαυτό του. Η ταινία "Brazil" άξιζε πραγματικά τον κόπο όπως και το "Munchausen" μέχρι ένα βαθμό. Και οι δύο ταινίες φέρουν την ποιότητα του Τέρι και ομολογώ πως όταν αποφασίζει να αφιερωθεί σε ένα εγχείρημα, το κάνει μέχρι τέλους. Στον Δρ. Παρνάσους έδωσε το 120% των δυνάμεών του, γι' αυτό και σαν ταινία είναι πολύ πιο πλήρης από τις πρόσφατες δουλειές του.
"Πρόκειται για μια τραγική/μαγική ιδέα – μια ομάδα απίθανων ανθρώπων ενός απίθανου θεάτρου, περιοδεύουν στο Λονδίνο αλλά κανείς δεν τους δίνει σημασία. Είμαι πεπεισμένος ότι στον σύγχρονο κόσμο ο κόσμος έχει πάψει να προσέχει αυτό που έχει αξία και σημασία. Όλοι ζουν παγιδευμένοι στα IPod τους, στα video games τους ή στις συναλλαγές τους στο χρηματιστήριο – δραστηριότητες που ναι μεν έχουν ένα ενδιαφέρον, αλλά σπαταλούν τον χρόνο σου. Συμβαίνουν όμως και πράγματα γύρω μας πραγματικά σπουδαία και σημαντικά τα οποία όμως, δεν προσέχει κανείς."
Η Μεταφορά στο Σελουλόιντ:
"Μετά από πολύ καιρό ξαναέκανα storyboards," θυμάται με ευχαρίστηση ο Τέρι Γκίλιαμ. "Γι' αυτό και το απόλαυσα τόσο πολύ. Για μένα ήταν σαν να επέστρεφα στις πρώτες μου δουλειές στις οποίες όλα τα storyboards γίνονταν από εμένα. Το να κάθεσαι και να ζωγραφίζεις σκηνές ήταν ένα ιδιαίτερα συναρπαστικό για μένα σκέλος της συγγραφής του σεναρίου. Γιατί με αυτό τον τρόπο το σενάριο μεταμορφώνεται, γίνεται κάτι διαφορετικό. Δεν χρειάζεται να το ξαναδιαβάσεις, απλά το ξαναγράφεις βασισμένος στις εικόνες. Και αυτό πιστέψτε με είναι πάρα πολύ δημιουργικό. Κατασκευάσαμε μοντέλα, χρησιμοποιήσαμε γραφικά... Όλα αυτά τα μιξάραμε και δημιουργήσαμε τον κόσμο μας, χωρίς κανείς να μπορεί να καταλάβει πώς ακριβώς έγινε αυτό. Είναι αν θέλετε και αυτό ένα μαγικό τρικ....
Η Έϊμι Γκίλιαμ έκανε τα πρώτα της βήματα στην παραγωγή, σε μια δουλειά με τον βραβευμένο με Όσκαρ Γουίλιαμ Βινς στο Βανκούβερ, όταν έμαθε ότι ο πατέρας της δούλευε πάνω σε ένα νέο σενάριο. "Έχοντας μια προϋπηρεσία 12 χρόνων στη βιομηχανία του κινηματογράφου κι έχοντας καταφέρει κάποια πράγματα, μια από τις μεγαλύτερες επιθυμίες μου ήταν να κάνω την παραγωγή σε μια ταινία του πατέρα μου," λέει η ίδια. "Όταν διάβασα το σενάριό του, αναγνώρισα όλα αυτά τα στοιχεία με τα οποία μεγάλωσα – τη φαντασία και την περιπέτεια – και ήταν όλα τους μαγικά. Δεν πρόκειται για μια συγκεκριμένη ιστορία που ξέρω από τότε που ήμουν παιδί, αλλά αναγνώρισα πολλά στοιχεία στην ταινία που μου είναι ιδιαίτερα οικεία και αγαπητά. Ο Τέρι αναζητούσε χρηματοδότες τη στιγμή που εγώ σκεφτόμουν ότι θέλω να αναλάβω αυτή την παραγωγή κι ότι θα ήταν υπέροχο αν το κατάφερνα. Ο Μπιλ Βινς διείδε τον ενθουσιασμό, την ενέργεια και το πάθος μου για το εγχείρημα αυτό. Και είναι άνθρωπος που αν πιστέψει σε σένα, τότε θα σε βοηθήσει με κάθε τρόπο να καταφέρεις αυτό που θέλεις."
"Ο σχεδιασμός του Φανταστικού Κόσμου ξεκίνησε από τα θεατράκια του Πόλοκ στο Λονδίνο," θυμάται ο Γκίλιαμ. "Όταν ήρθα πρώτη φορά εδώ, εντόπισα ένα μαγαζάκι που υπάρχει μέχρι σήμερα, που φτιάχνει μικρά βικτοριανά θέατρα-παιχνίδια από χαρτόνι, τα οποία ανέκαθεν με ενθουσίαζαν. Επισκέφθηκα λοιπόν το Παιδικό Μουσείο, γιατί ήξερα ότι είχαν πάρα πολλά αυθεντικά παλιά τέτοια θέατρα, τα οποία φωτογράφισα και τα ανασκεύασα με τη βοήθεια του Photoshop.
"Τα σχέδια της πρόσοψης του Φανταστικού Κόσμου, προήλθαν από βιβλία με απόκρυφα και παγανιστικά σύμβολα. Πάντα μου άρεσαν. Δεν ξέρω τι σημαίνουν, αλλά είναι ωραία πηγή έμπνευσης. Άρχισα λοιπόν να τα συγκεντρώνω και να τα τοποθετώ στο θέατρο. Υπάρχουν φίδια, δαίμονες, δαιμονικά μάτια, πεντάλφες, διάφορα σύμβολα... Η μεσαιωνικές απεικονίσεις και εικονογραφήσεις είναι εξαιρετική σκανδάλη για τη φαντασία. Οι αλχημιστές προσπάθησαν να περιγράψουν τον κόσμο, το σύμπαν, να δώσουν μια οπτική και φιλοσοφική απεικόνισή τους. Η θέασή τους δεν μοιάζει καθόλου με τη σύγχρονη πραγματικότητα και ανέκαθεν κέντριζε πολύ περισσότερο το πνεύμα και τη φαντασία μου απ' ό,τι η σύγχρονη οπτική μας επί της πραγματικότητας."
"Τώρα που τα γυρίσματα έχουν ολοκληρωθεί, ξέρω περί τίνος πρόκειται η ταινία. Πολύ καλύτερα από το διάστημα που γράφαμε το σενάριο με τον Τσαρλς. Πολλές φορές νιώθω ότι κάνω μια ταινία για να καταλάβω περί τίνος πρόκειται! Ξέραμε ότι είχαμε δύο αντίπαλες δυνάμεις – έναν τύπο που θα μπορούσε να είναι ο Διάβολος και έναν που θα μπορούσε να είναι ο Θεός, χωρίς όμως να είναι. Είναι πιο κάτω από αυτό. Εμείς απλά διαμορφώσαμε αυτό που ο καθένας είχε να προσφέρει στον κόσμο. Ο Παρνάσους προσφέρει την ευκαιρία να διευρύνεις τη φαντασία σου, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι η ίδια η εμπειρία θα είναι ευχάριστη. Και φροντίσαμε όλες οι επιλογές που προσφέρει ο Παρνάσους να έχουν κάποια σημασία. Αν κάνεις τη σωστή επιλογή τότε ίσως καταφέρεις να κατακτήσεις τη διαφώτιση. Το ταξίδι όμως είναι πάντα δύσκολο. Ο εύκολος δρόμος είναι άρρηκτα δεμένος με τον Κ. Νικ. Κατά τη διάρκεια της συγγραφής του σεναρίου, αλλάξαμε χίλιες φορές αυτά που πουλούσε ο Κ. Νικ. Στην τελική εκδοχή, πουλάει την ιδέα του φόβου, της ανασφάλειας. Παίζει με τις αδυναμίες του άλλου τη στιγμή που ο Παρνάσους παίζει με την ιδέα ότι κάποιοι άνθρωποι είναι αρκετά δυνατοί κι έχουν το σθένος να ρισκάρουν.
"Ο Τόνι λέει χαρακτηριστικά για τον Παρνάσους, 'αν έχει τη δύναμη να ελέγξει το μυαλό των ανθρώπων, γιατί δεν κυβερνάει τον κόσμο;' Ο Αντόν λοιπόν του απαντά με μια ατάκα που ανέκαθεν μου άρεσε πολύ: 'Δεν θέλει να κυβερνήσει τον κόσμο – θέλει να αυτοκυβερνηθεί ο κόσμος.' Το θέμα είναι η ανάληψη ευθυνών. Είναι σημαντικό να σπέρνεις τέτοιες ιδέες."
Το Κάστινγκ
"Ο Κρίστοφερ Πλάμερ ήταν ο πρώτος ηθοποιός που επιλέξαμε, νομίζω' εξηγεί ο Γκίλιαμ. "Είναι εκπληκτικός ηθοποιός. Είναι θεατρικός και είναι μεγάλος αστέρας του κινηματογράφου. Με την Αμάντα Πλάμερ, την κόρη του, συνεργαστήκαμε στο 'The Fisher King' και συνειδητοποίησα ότι η σχέση του Κρίστοφερ με την κόρη του είναι μοναδική. Το συναρπαστικό είναι ότι η θεατρική προϋπηρεσία του εξυπηρέτησε απόλυτα τις ανάγκες του ρόλου – όπως επίσης, η διαρκής του προσπάθεια να προσθέτει ένα ιδιαίτερο χιούμορ στον χαρακτήρα σε κάθε σκηνή."
"Απ' ό,τι φαίνεται παίζω τον ομότιτλο χαρακτήρα," λέει ο Πλάμερ. "Όχι όλο τον Φανταστικό Κόσμο, αλλά τον Δρ. Παρνάσους. Δέχτηκα ένα απρόσμενο τηλεφώνημα από τον Τέρι Γκίλιαμ που μου είπε 'Θα ήθελα να ενσαρκώσεις τον βασικό ήρωα – είναι ένας υπέροχος ηλικιωμένος άνδρας.' Η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι μου τηλεφώνησε επειδή έχουν μείνει λίγοι ηλικιωμένοι ηθοποιοί που μπορούν ακόμα να μιλήσουν – και μεταξύ αυτών είμαι κι εγώ. Κάθε χρόνο η δική μου τύχη αυξάνεται, γιατί μένουμε όλο και πιο λίγοι. Όσο λοιπόν αντέχουν τα πόδια μου, μπορώ να παίζω. Και κάπως έτσι είπα το ναι.
"Δεν ξέρω τι έκανα με τον Παρνάσους. Κατά καιρούς τείνει να είναι πολύ μελοδραματικός ρόλος, έτσι, βλέποντας πόσο ζωηρά ήταν τα σκηνικά και πόσο δραστήριοι ήταν όλοι οι υπόλοιποι χαρακτήρες της ταινίας, αποφάσισα να δώσω στον Παρνάσους μια πιο εσωστρεφή διάσταση παρά μια εξωστρεφή μελοδραματικότητα. Και νομίζω ότι είχε αποτέλεσμα, γιατί έχει μια εσωτερική θλίψη που προέρχεται από το γεγονός ότι πρόδωσε την κόρη του. Νομίζω ότι αυτό αποτελεί τον ρυθμιστικό παράγοντα μέσα του – δεν είναι όλα μια ανόητη φαντασία. Πρέπει να υπάρχει και η τραγική, σκοτεινή πλευρά στην ταινία η οποία μπορεί μεν να αντιμετωπίζεται με έναν πιο ελαφρύ τρόπο, αλλά δεν παύει να υπάρχει."
Ο Γκίλιαμ συνεχίζει: "Ένας Δανός animator προσπαθούσε να έρθει σε επαφή με τον Τομ Γουέιτς (τον οποίο θεωρώ έναν από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς ποιητές μιούζικαλ) και μου ζήτησε να στείλω στον Τομ ένα σενάριό του, το οποίο και έκανα. Ήταν η πρώτη φορά που επικοινωνούσα με τον Τομ μετά από πολλά χρόνια. Αφού απέρριψε την πρόταση του φίλου μου, με ρώτησε 'μήπως έχεις εσύ τίποτα για μένα;' Του είπα 'υπάρχει ένας πολύ ενδιαφέρον ρόλος στη νέα μου ταινία...' Αυτό ήταν. Δεν χρειάστηκε τίποτε περισσότερο. Του είπα ότι έχω έναν ρόλο και αμέσως μου είπε 'δέχομαι'. Πριν καν διαβάσει το σενάριο."
" Υποδύομαι τον Διάβολο," εξηγεί ο Γουέιτς. "Δεν παίζω κάποιο δαίμονα ή κάποιον που είναι απλά σατανικός. Ενσαρκώνω τον ίδιο τον Διάβολο. Και αυτό είναι μεγάλη σπαζοκεφαλιά – πώς ενσαρκώνεις τον Διάβολο; Πώς μπορείς να δώσεις ζωή σε ένα αρχέτυπο τόσο μεγάλο, τόσο παλιό; Τελικά, συνειδητοποίησα ότι θα έπρεπε απλά να είμαι ο εαυτός μου – είναι δικός μου ο ρόλος. Θα τον ενσαρκώσω όπως πιστεύω εγώ. Κι ελπίζω να έκανα αυτό που περίμενε ο Τέρι. Ελπίζω να ξεπέρασα τις προσδοκίες του. Δεν είμαι σίγουρος ότι το έκανα, αλλά το ελπίζω."
"Όταν αναζητούσαμε την Βαλεντίνα μας, η Αϊρίν Λαμπ που είχε αναλάβει να συνθέσει το καστ της ταινίας είπε 'πρέπει να δείτε την Λίλι Κόουλ', θυμάται ο Γκίλιαμ. "Κάπως έτσι αποφασίσαμε να της κάνουμε ένα δοκιμαστικό και πετύχαμε διάνα! Ήθελα μια ηθοποιό που πρώτον να είναι εντυπωσιακά όμορφη και δεύτερον, να δείχνει σαν 16χρονη. Όταν ξεκινήσαμε τα γυρίσματα, μου πέρασε από το μυαλό ότι μπορεί να είχαμε κάνει λάθος. Η Λίλι ήταν άπειρη και περιβαλλόταν από εξαίσιους ηθοποιούς. Κατάφερε όμως να αντεπεξέρθει στις απαιτήσεις του ρόλου και σε κάθε σκηνή ήταν καλύτερη. Η συνολική εντύπωση που αφήνει είναι αυτή μιας εξαιρετικής ερμηνείας."
"Ο Βερν Τρόιερ επιλέχθηκε πολύ νωρίς," λέει ο Γκίλιαμ. "Έπαιξε έναν πολύ μικρό ρόλο στο 'Fear and Loathing' – εμφανίζεται μόνο για δύο δευτερόλεπτα. Σκέφτηκα ότι αν θέλαμε έναν θίασο απίθανων ανθρώπων, ένας απλός κοντούλης δεν θα ήταν αρκετός – χρειαζόμασταν τον πιο μικροσκοπικό άνθρωπο που υπάρχει. Δεν τον επιλέξαμε όμως, μόνο λόγο του ύψους του... Ξέρω πολύ καλά τη νοοτροπία του Βερν. Ήταν ο ιδανικός άνθρωπος για τον ρόλο του Πέρσι, γιατί ο Πέρσι είναι κυνικός, είναι εξυπνάκιας, δεν ανέχεται τίποτα και από κανέναν και ο Βερν έχει όλα αυτά τα στοιχεία."
Ο Τρόιερ συμφωνεί: "Έχω σίγουρα πάρα πολλά κοινά με τον Πέρσι. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι σκληρό αντράκι. Είναι σαρκαστικός, κυνικός και δεν του καίγεται καρφί για τίποτα. Μου άρεσε πολύ αυτός ο ρόλος. Αν είχα την ευκαιρία θα τον ενσάρκωνα και πάλι. Τον Τέρι δεν τον θεωρώ ιδιαίτερα απαιτητικό. Όταν κάνεις μια σκηνή και θέλεις να βγει όπως την έχεις στο μυαλό σου, δεν έχεις περιθώρια για ανοησίες, συνεπώς πραγματικά απολαμβάνω τον Τέρι όταν τον βλέπω να σκηνοθετεί. Ξέρει τι θέλει, έχει σπουδαίες ιδέες και κάνει κάθε δουλειά μαζί του κάτι το συναρπαστικό."
Σύμφωνα με τον Γκίλιαμ: "ο Χιθ Λέτζερ βρισκόταν στην Αγγλία για τα γυρίσματα του 'The Dark Knight' και ήρθε μαζί με έναν κοινό φίλο μας, ο οποίος είχε κάνει το storyboard για το 'Brothers Grimm'. Γύριζαν ένα animated μουσικό βίντεο και χρειάζονταν έναν χώρο για να δουλέψουν. Τους πρόσφερα έναν χώρο στην Peerless (την εταιρία μας ειδικών εφέ). Μια μέρα λοιπόν, ενώ έδειχνα τα storyboard στους ανθρώπους που έκαναν την προεργασία για τα γραφικά, παρουσία του Χιθ, την ώρα που εξηγούσα τη διαδοχή των σκηνών και το τι ακριβώς συνέβαινε, ο Χιθ μου έδωσε ένα σημείωμα που έλεγε 'μπορώ να παίξω τον Τόνι;' Είχε δει το σενάριο αλλά δεν του είχα ζητήσει ποτέ να συμμετέχει. Η ερώτησή μου ήταν 'σοβαρολογείς;' Και εκείνος απάντησε 'Ναι, γιατί αυτή την ταινία θέλω να την δω.' Τόσο απλό ήταν. Από τη στιγμή που είχαμε και τον Χιθ στο επιτελείο μας, πίστευα ότι τα πράγματα θα ήταν πιο εύκολα, ότι το χρήμα θα άρχιζε να εισρέει. Αλλά και πάλι έκανα λάθος.
"Κάποιοι μου είχαν μιλήσει για τον Άντριου Γκάρφιλντ. Προσωπικά δεν τον είχα δει, αλλά μου έστειλε μια κασέτα-οντισιόν που είχε φτιάξει με τη φίλη του στο Λος Άντζελες. Έπαιξε κάθε σκηνή με τρεις διαφορετικούς τρόπους πράγμα που με έκανε να σκεφτώ ότι αυτός ο τύπος είναι πραγματικά εντυπωσιακά καλός. Μέσα στην επόμενη εβδομάδα δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από τον Χιθ ο οποίος με ρώτησε αν είχα επιλέξει κάποιον Άντριου. Όταν του είπα ναι μου απάντησε 'δεν θα το πιστέψεις, αλλά πηγαίνω στο πάρτι των γενεθλίων του.' Οι μαγικές δυνάμεις της ταινίας είχαν ήδη αρχίσει να επιδρούν."
Ο Γκάρφιλντ είχε ενθουσιαστεί που επιλέχθηκε για τον ρόλο: "Ο Αντόν είναι ένας πολύ χαρούμενος, ανοιχτόκαρδος, ζεστός και αθώος άνθρωπος, αλλά έχει περισσότερη σοφία από ανθρώπους που έχουν τα διπλάσιά του χρόνια. Έχει έναν πολύ ωραίο τρόπο να βλέπει τον κόσμο γύρω του. Είναι πολύ αγνός και αθώος. Πιστεύω ότι ο Τέρι στη ζωή του τα βλέπει όλα άσπρα-μαύρα. Του αρέσει να κατηγοριοποιεί τα πράγματα σε καλά και κακά και στις ταινίες του, και στη ζωή του και στον κόσμο. Εγώ νομίζω ότι εμπίπτω στα καλά, παρόλο που κατά καιρούς εκδηλώνω κάποιες σκοτεινές πλευρές. Νομίζω όμως, ότι είμαι ο Τέρι παιδί, ο Τέρι έφηβος, ένας άνθρωπος που προσπαθεί να καταλάβει ποιος είναι, πού κολλάει, θέλει απεγνωσμένα να είναι καλός και προσπαθεί να βοηθήσει τον άλλο με όποιο τρόπο μπορεί.
Η συνέχεια
Στις 22 Ιανουαρίου του 2008 κατά τη διάρκεια μιας σύντομης επίσκεψης στη Νέα Υόρκη και καθώς η παραγωγή μεταφερόταν από το Λονδίνο στο Βανκούβερ, ο Χιθ Λέτζερ πέθανε από υπερβολική δόση συνταγογραφημένων χαπιών.
Η απόφαση του συντετριμμένου Τέρι Γκίλιαμ ήταν να σταματήσουν τα γυρίσματα της παραγωγή. "Είπα ότι δεν ήξερα πώς θα μπορούσα να συνεχίσω την ταινία. Ήμουν εξαιρετικά στενοχωρημένος για να προσπαθήσω να βρω μια λύση. Όλοι όμως μου έλεγαν ότι έπρεπε να συνεχίσουμε και ότι η ταινία έπρεπε να γίνει. Όλοι με ενθάρρυναν και μου έδιναν ιδέες. Η λύση του μαγικού καθρέφτη ήταν προφανής και τις περισσότερες σκηνές του Χιθ από αυτή την πλευρά του καθρέφτη τις είχαμε ολοκληρώσει. Το ερώτημα ήταν αν θα βρισκόταν ηθοποιός να αναλάβει τον ρόλο. Εξ αρχής σκεφτόμουν ότι δεν θα χρειαζόμασταν έναν μόνο ηθοποιό. Θα ήταν μεγάλο το βάρος. Έπρεπε αν μπορούσαμε να βρούμε περισσότερους. Η διαμόρφωση του σεναρίου έγινε σχετικά γρήγορα. Χρειάστηκα μόνο μερικές μέρες για να βρω μια πειστική λύση και ευτυχώς για όλους μας, δεν στερούμασταν ιδεών. Ούτε καλών ούτε κακών.
"Χρειάστηκε να ξαναγράψουμε μόνο ένα μικρό μέρος του σεναρίου. Περισσότερο αναγκαστήκαμε να αλλάξουμε σειρά σε σκηνές που είχε προγραμματιστεί να εμφανίζεται ο Χιθ και να χρησιμοποιήσουμε κινηματογραφικά τρικ και σωσίες του. Η απώλεια του Χιθ δημιούργησε μια κατάσταση που απαιτούσε έξυπνες λύσεις. Λύσεις που με ανάγκασαν να κάνω πράγματα που δεν είχα αρχικά πρόθεση να κάνω. Για παράδειγμα, αλλάξαμε τον ρόλο του Μάρτιν του μεθύστακα στην αρχή της ταινίας, ώστε να τον ενσαρκώσουν δύο ηθοποιοί. Αυτό ουσιαστικά πιστοποιούσε ότι όποιος πήγαινε από την άλλη πλευρά του καθρέφτη άλλαζε. Μετά άρχισα να τηλεφωνώ σε φίλους και ανθρώπους που είχαν στενή σχέση με τον Χιθ.
"Κάπως έτσι, οι τρεις ήρωές μου, ο Τζόνι Ντεπ, ο Κόλιν Φάρελ και ο Τζουντ Λο ήρθαν στο Βανκούβερ για να ενσαρκώσουν τις διαφορετικές πτυχές του Τόνι, του χαρακτήρα που αρχικά ενσάρκωνε ο Χιθ Λέτζερ. Η προθυμία τους να βοηθήσουν να σωθεί τόσο η ταινία όσο και η τελευταία ερμηνεία του Χιθ ήταν μια εξαιρετική πράξη γενναιοδωρίας και αγάπης. Ήταν μια όμορφη και σπάνια στιγμή για τον χώρο μας και χάρη στη δική τους συμμετοχή, η ταινία αυτή έγινε ακόμη πιο ξεχωριστή, πιο συναρπαστική, πιο αστεία. Με δυο λέξεις; Πιο μαγική.
"Έπρεπε να κάνουμε ένα τεράστιο άλμα για να ξεπεράσουμε τα προβλήματα που προέκυψαν λόγω του αιφνίδιου θανάτου του Χιθ. Χάρη όμως στον Παρνάσους και τον Φανταστικό Κόσμο του, έχουμε έναν μαγικό καθρέφτη που όταν τον περνάς, τα πράγματα είναι διαφορετικά, αλλάζουν, γίνονται πιο εξωπραγματικά και πιο θαυμαστά. Έτσι κάναμε το άλμα. Κάθε φορά που ο Τόνι περνάει από την άλλη πλευρά του καθρέφτη, μεταμορφώνεται και σε μια άλλη πτυχή του χαρακτήρα του που παίρνει ζωή από διαφορετικό ηθοποιό. Ήταν απόλαυση να βλέπεις τον Τζόνι, τον Κόλιν και τον Τζουντ να δίνουν την δική τους πνοή στον ρόλο. Ο Τόνι τελικά είναι ένας πολύπλευρος και ιδιαίτερος χαρακτήρας και πιστεύω ότι το κοινό θα περάσει πάρα πολύ καλά.
"Αναγκαστικά, το πρόγραμμα της παραγωγής τινάχτηκε στον αέρα. Τα γυρίσματα έγιναν μια εναλλαγή γρήγορων αλλαγών και γρίφων. Πολλές φορές αναγκαστήκαμε να αναδιοργανώσουμε το πρόγραμμα παράλληλα με το γύρισμα προσπαθώντας να καλύψουμε τις ανάγκες. Και σαν να μην έφτανε το στρες που είχαμε ήδη, ο Μπιλ Βινς ήταν άρρωστος με καρκίνο. Με κάποιο μαγικό τρόπο όμως, τα καταφέραμε. Όλοι επέδειξαν τρομερή δύναμη, θετικότητα και σθένος παρά τις τρομερές αντιξοότητες και ξαφνικά τα γυρίσματα είχαν τελειώσει. Δεν ξέρω πώς, αλλά τα καταφέραμε. Ήταν μια εντελώς διαφορετική ταινία απ' αυτή που είχαμε ξεκινήσει να κάνουμε. Είναι παράξενο, αλλά οι λύσεις που ουσιαστικά μας επιβλήθηκαν λόγω συνθηκών μας οδήγησαν σε μια καλύτερη ταινία. Η διαρκής πίεση που νιώθαμε όλοι μας ήταν να βγει μια ταινία που θα ήταν αντάξια της τελευταίας ερμηνείας του Χιθ."
Για την Έϊμι Γκίλιαμ, από τη στιγμή που αποφάσισαν να ολοκληρώσουν την ταινία, η προσπάθεια να διατηρηθεί η ορμή και η ενέργεια στην παραγωγή ήταν πραγματικός αγώνας: "Όσο ο Τέρι ήταν στο Λονδίνο προσπαθώντας να κάνει τις απαραίτητες αλλαγές στο σενάριο, εγώ όργωνα το Λος Άντζελες. Όλοι ήθελαν να δουν την ταινία να ολοκληρώνεται για πολλούς και διαφορετικούς λόγους – για τον Χιθ, για τον Τέρι, για όσους είχαν συμμετάσχει. Το συνεργείο δεν ήθελε να φύγει, δεν ήθελε να το βάλει κάτω, γιατί είχαν αγαπήσει αυτό που έκαναν και ένιωθαν περήφανοι που συμμετείχαν σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Όσο για εμένα, είμαι πάρα πολύ περήφανη και για την ταινία και για όσους συμμετείχαν στη δημιουργία της. Χωρίς τον ενθουσιασμό τους και την ενέργειά τους δεν θα είχαμε καταφέρει τίποτα."
Ο συμπαραγωγός Σάμιουελ Χαντίνα μοιράζεται την υπερηφάνεια της Έϊμι για την αφοσίωση που έδειξαν όλοι από την αρχή ως το τέλος της παραγωγής. "Ήξεραν ότι η ταινία αυτή ήταν πολύ σημαντική για όλους. Οι εξαιρετικοί ηθοποιοί που δέχτηκαν να συμμετέχουν, το εξαίσιο συνεργείο και γενικά όλο το επιτελείο της ταινίας επέδειξε μοναδικό ζήλο, ενθουσιασμό και αφοσίωση. Δεν ήταν μια απλή ταινία, όλοι ήταν αποφασισμένοι να την δουν να ολοκληρώνεται. Είχαμε δίκιο που αποφασίσαμε να προχωρήσουμε τα γυρίσματα, γιατί ο Τέρι δημιούργησε κάτι που πραγματικά είναι μοναδικό.
"Νιώθαμε ότι ο Χιθ ήταν μαζί μας μέχρι το τέλος," παρατηρεί ο Γκίλιαμ. "Η ενέργειά του, το ταλέντο του, οι ιδέες του... Ο τραγικός θάνατός του και οι δημιουργικές αποφάσεις που προέκυψαν ως αποτέλεσμα αυτού... είναι οι λόγοι που καθιστούν αυτή την ταινία μια ταινία από τον Χιθ Λέτζερ και τους φίλους του."
Η ανακοίνωση της νέας ταινίας του Τέρι Γκίλιαμ προκαλεί ένα κράμα έντονου ενθουσιασμού, περιέργειας και απορίας. Ο οραματιστής σκηνοθέτης μπορεί να έχει αποκτήσει επάξια τη φήμη του ευρηματικού πρωτοπόρου, αλλά η μεταφορά των δημιουργιών του στη μεγάλη οθόνη δεν υπήρξε πάντα εύκολο εγχείρημα. Ο τραγικός θάνατος του Χιθ Λέτζερ κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΟΥ ΔΡ. ΠΑΡΝΑΣΟΥΣ, παραλίγο να στοιχίσει την ακύρωση της παραγωγής. Ο Γκίλιαμ όμως, έδωσε σκληρή μάχη για να καταφέρει να μετασκευάσει την ιστορία ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει τις σκηνές με τη χαρισματική ερμηνεία του μεγάλου σταρ. Ο σκηνοθέτης, το καστ και το επιτελείο του εργάστηκαν ακατάπαυστα για να ολοκληρώσουν το ταξίδι που ξεκίνησε από την αχαλίνωτη φαντασία του Γκίλιαμ και του σεναριογράφου Τσαρλς ΜακΚέον 18 μήνες νωρίτερα.
"Δεδομένου ότι ο σκελετός της ιστορίας μας άφηνε τα περιθώρια κρατήσαμε τις σκηνές του Χιθ όπως ακριβώς τις ερμήνευσε εκείνος, χωρίς να τροποποιηθούν ή να διασκευαστούν μέσω ψηφιακών τεχνολογικών μέσων", διαβεβαίωσαν τον Τύπο και το κοινό οι παραγωγοί της ταινίας. "Οι ρόλοι που ενσάρκωσαν ο Τζόνι Ντεπ, ο Κόλιν Φάρελ και ο Τζουντ Λο είναι αντιπροσωπευτικοί των πολλών και διαφορετικών πλευρών του χαρακτήρα που ενσάρκωνε ο Χιθ."
"Είμαι ευγνώμων στον Τζόνι, τον Κόλιν και τον Τζουντ καθώς και σε όλους όσοι συμμετείχαν στην ταινία και μας βοήθησαν να την ολοκληρώσουμε," πρόσθεσε ο σκηνοθέτης Τέρι Γκίλιαμ, "και χαίρομαι που ο κόσμος θα μπορέσει να απολαύσει την εκπληκτική ερμηνεία του Χιθ."
Στην περιπέτεια φαντασίας που διαδραματίζεται στο παρόν, ο Δρ. Παρνάσους (Κρίστοφερ Πλάμερ) διαθέτει το μοναδικό χάρισμα να εμπνέει τη φαντασία των άλλων. Με τη βοήθεια του περιοδεύοντα θιάσου του, που περιλαμβάνει τον σαρκαστικό και κυνικό βοηθό του, Πέρσι (Βερν Τρόιερ) και τον ευέλικτο νεαρό καρδιοκατακτητή Αντόν (Αντριου Γκάρφιλντ – πρόσφατα βραβευμένο με BAFTA), ο Παρνάσους προσφέρει στο κοινό του την ευκαιρία να υπερβεί την κοσμική πραγματικότητα και να μπει στο φανταστικό σύμπαν της αχαλίνωτης φαντασίας, με τη βοήθεια ενός μαγικού καθρέφτη.
Η μαγική αυτή ιδιότητα όμως του Παρνάσους έχει το τίμημά της. Επί σειρά αιώνων παίζει στοιχήματα με τον διάβολο, τον Κ. Νικ (Τομ Γουέιτς) ο οποίος πλέον έχει έρθει να εξαργυρώσει τη νίκη του – να πάρει την πολυαγαπημένη κόρη του Παρνάσους, Βαλεντίνα (Λίλι Κόουλ) μόλις αυτή συμπληρώσει τα 16 της χρόνια.
Αγνοώντας αυτό που της επιφυλάσσει η μοίρα, η Βαλεντίνα ερωτεύεται τον Τόνι (Χιθ Λέτζερ), έναν γοητευτικό άνδρα με περίεργα κίνητρα. Προκειμένου να σώσει την κόρη του και να ανακτήσει την αξιοπρέπειά του, ο Παρνάσους βάζει ένα τελευταίο στοίχημα με τον Κ. Νικ, που στέλνει τον Τόνι (που στις πολλαπλές επισκέψεις του στον κόσμο πέρα από τον καθρέφτη ενσαρκώνεται από τον Τζόνι Ντεπ, τον Κόλιν Φάρελ και τον Τζουντ Λο), την Βαλεντίνα και όλο τον θίασο σε ένα ταξίδι γεμάτο ανατροπές, μέσα και έξω από το Λονδίνο, στο εντυπωσιακό σκηνικό ενός Φανταστικού Κόσμου.
Σμιλεύοντας το Μάρμαρο
Τον Νοέμβριο του 2006, ο Τέρι Γκίλιαμ και ο Τσαρλ ΜακΚέον ξεκίνησαν να γράφουν μαζί ένα ακόμα σενάριο, που αποτέλεσε την τρίτη τους συνεργασία μετά το "Brazil" και το "The Adventures of Baron Munchausen".
Ο Γκίλιαμ είχε αποφασίσει να γράψει και πάλι ένα πρωτότυπο σενάριο, μετά από μια σειρά παραγωγών σε σενάρια άλλων ή μεταφορές μυθιστορημάτων. "Μου άρεσε που προσπαθήσαμε και πάλι να δούμε αν μπορούμε να ξεκινήσουμε από το μηδέν," εξηγεί. Αρχικά, εξερεύνησε όλο το υλικό που είχε στο μυαλό του και δεν είχε μέχρι τότε αξιοποιήσει – ιδέες για ταινίες που δεν έγιναν ποτέ και βρίσκονταν κρυμμένες σε ένα συρτάρι – για να δει τελικά τι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει.
Ήθελε να διερευνήσει την ιδέα ενός περιοδεύοντα θιάσου με βάση το σύγχρονο Λονδίνο, ο οποίος ταξίδευε σε πολλούς και διαφορετικούς εξωτικούς και φανταστικούς κόσμους. Ο Γκίλιαμ επίσης εμπνεύστηκε και τον κεντρικό ήρωα: έναν άνθρωπο που δεν έχει απόλυτη επαφή με ό,τι συμβαίνει γύρω του, εκτός εποχής και χωρίς επαφή με το κοινό του, που δεν θέλει πλέον να ακούει τις ιστορίες που έχει να τους πει. Το όνομα του βασικού ήρωα αποτελεί έμπνευση του ΜακΚέον. "Νομίζω ότι τελικά είναι η δική του περιπέτεια. Δεν ξεκινήσαμε με αυτό ως σημείο αφετηρίας αλλά νομίζω ότι στο μυαλό του Τέρι κάπως έτσι ήταν. Νομίζω ότι απλά εξελίξαμε την αρχική ιδέα που ήθελε τον Δρ. Παρνάσους να είναι ένας ημι-ευρωπαίος γιατρός. Αρχικά όμως, ήταν διαφορετικός."
Στο επόμενο στάδιο οι δυο σεναριογράφοι άρχισαν να ανταλλάσσουν ιδέες αν και όπως παραδέχεται ο Γκίλιαμ, αυτό δεν ήταν μέσα στο σχέδιο. Ο ΜακΚέον ένιωσε ότι το δικαίωμα επιλογής ήταν πολύ σημαντικό για την οικονομία της ταινίας. Η είσοδος στον φανταστικό αυτό κόσμο προϋποθέτει μια σειρά επιλογών οι οποίες τελικά καθορίζουν και τις ζωές των ηρώων. Οι δύο σεναριογράφοι αντάλλαξαν πολλά e-mail. "Και μετά καθόμασταν και βλέπαμε τι είχαμε γράψει ως εκείνη τη στιγμή", λέει ο Γκίλιαμ. "Το διαβάζαμε σιγά-σιγά και τελικά άρχισε να βγαίνει κάτι. Δεν είχαμε κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό μας. Ήταν σαν να έχουμε μπροστά μας ένα κομμάτι μάρμαρο, το οποίο σμιλεύαμε σιγά-σιγά μέχρι να αποκτήσει μορφή."
"Για μερικές εβδομάδες συζητούσαμε το θέμα της ταινίας πολύ γενικά," λέει ο ΜακΚέον. "Μια μέρα ολόκληρη αναλύσαμε το εύρος όλων των θεμάτων που θα πραγματευόταν η ταινία και τελικά, αρχίσαμε να μιλάμε για τα ίδια τα θέματα και πώς αυτά συνδέονταν με τα γεγονότα του παρόντος. Για αρκετές εβδομάδες λοιπόν, αντιμετωπίζαμε ένα συνονθύλευμα ιδεών για να καταλήξουμε να γράφουμε τους χαρακτήρες.
"Για την ακρίβεια, επέμεινα να το κάνει ο Τέρι αυτό γιατί σε εκείνο το στάδιο εκείνος ήξερε πολύ καλύτερα από εμένα τι ακριβώς θέλαμε. Νομίζω ότι σε εκείνη τη φάση δεν το είχα πιάσει ακριβώς το νόημα. Παρόλο που ήταν διασκεδαστική σαν ιστορία και μπορούσα να διακρίνω τον γενικότερο σκελετό της, πίστευα ότι ο Τέρι είχε πιο ξεκάθαρη άποψη. Όταν ξεκίνησα να γράφω σκηνές, διαλόγους, χαρακτήρες κλπ, τότε νομίζω άρχισε να ξεκαθαρίζει το τοπίο για μένα. Του έστελνα με e-mail έξι-επτά σελίδες κι εκείνος άρχιζε να τις δουλεύει. Τις άλλαζε, τις εξωράιζε, τις πήγαινε εκεί που ήθελε, προσέθετε αυτά που ήθελε, κλπ. Στο μεταξύ εγώ του έστελνα κι άλλες σελίδες ενώ ταυτόχρονα εκείνος μου επέστρεφε τις σελίδες που είχε ήδη δουλέψει.
"Η διαδικασία σα διαδικασία ήταν κυλιόμενη και συνέχισε να είναι έτσι μέχρι την ολοκλήρωση του σεναρίου. Απλά κατά καιρούς συζητούσαμε πού θέλαμε να πάμε την πλοκή και σε πιο σημείο βρισκόμασταν."
Σύμφωνα με τον Γκίλιαμ, "Ήταν σαν αγώνας τένις. Ο ένας πετούσε ιδέες στον άλλο και σταδιακά το σενάριο άρχισε να αναπτύσσεται. Ξεκινάς έχοντας κάποιες ιδέες. Αρχίζεις λοιπόν να τις συνδέεις και στο τέλος προκύπτει μια ωραία ιστορία. Χάρηκα πολύ που συνεργάστηκα και πάλι με τον Τσαρλς. Είχε περάσει πολύς καιρός από το "Munchausen"."
"Νομίζω ότι στο τέλος δεν είχαμε καταλήξει εκεί που είχαμε αρχικά υπολογίσει," παραδέχεται ο ΜακΚέον. "Μπορεί ο Δρ. Παρνάσους να είναι αρκετά κοντά στην ιδέα που είχαμε για αυτόν αρχικά, αλλά τόσο αυτός όσο και οι υπόλοιποι χαρακτήρες στην πορεία άλλαξαν. Ειδικά η Βαλεντίνα, η κόρη του Παρνάσους, άλλαξε πάρα πολύ, όπως και οι υπόλοιποι χαρακτήρες όταν συνειδητοποιήσαμε ότι δεν απέδιδαν όπως θέλαμε.
"Το θέμα της φαντασίας είναι το κεντρικό θέμα της ταινίας – η σημασία της φαντασίας στον τρόπο που ζεις και σκέφτεσαι – και χαρακτηριστικό του ίδιου του Τέρι. Για αρκετό καιρό αναλάμβανε σενάρια και βιβλία άλλων και τα έκανε δικά του, βάζοντας τη χαρακτηριστική σφραγίδα του. Τα έκανε ταινίες του Τέρι Γκίλιαμ. Η ταινία αυτή όμως, νομίζω ότι ξεπερνά όλες τις πρόσφατες δουλειές του. Επενέβη δραστικότερα στη δημιουργία του σεναρίου, συνεπώς είναι πιο δικό του. Ο Τέρι πάντα δίνεται με πάθος σε αυτό που κάνει. Επενδύει το πάθος, την ενέργεια και στο σφρίγος του και γι' αυτό πρέπει να αξίζει τον κόπο. Πρέπει να αξίζει τον κόπο ένα εγχείρημα για να "ξοδέψει" έτσι τον εαυτό του. Η ταινία "Brazil" άξιζε πραγματικά τον κόπο όπως και το "Munchausen" μέχρι ένα βαθμό. Και οι δύο ταινίες φέρουν την ποιότητα του Τέρι και ομολογώ πως όταν αποφασίζει να αφιερωθεί σε ένα εγχείρημα, το κάνει μέχρι τέλους. Στον Δρ. Παρνάσους έδωσε το 120% των δυνάμεών του, γι' αυτό και σαν ταινία είναι πολύ πιο πλήρης από τις πρόσφατες δουλειές του.
"Πρόκειται για μια τραγική/μαγική ιδέα – μια ομάδα απίθανων ανθρώπων ενός απίθανου θεάτρου, περιοδεύουν στο Λονδίνο αλλά κανείς δεν τους δίνει σημασία. Είμαι πεπεισμένος ότι στον σύγχρονο κόσμο ο κόσμος έχει πάψει να προσέχει αυτό που έχει αξία και σημασία. Όλοι ζουν παγιδευμένοι στα IPod τους, στα video games τους ή στις συναλλαγές τους στο χρηματιστήριο – δραστηριότητες που ναι μεν έχουν ένα ενδιαφέρον, αλλά σπαταλούν τον χρόνο σου. Συμβαίνουν όμως και πράγματα γύρω μας πραγματικά σπουδαία και σημαντικά τα οποία όμως, δεν προσέχει κανείς."
Η Μεταφορά στο Σελουλόιντ:
"Μετά από πολύ καιρό ξαναέκανα storyboards," θυμάται με ευχαρίστηση ο Τέρι Γκίλιαμ. "Γι' αυτό και το απόλαυσα τόσο πολύ. Για μένα ήταν σαν να επέστρεφα στις πρώτες μου δουλειές στις οποίες όλα τα storyboards γίνονταν από εμένα. Το να κάθεσαι και να ζωγραφίζεις σκηνές ήταν ένα ιδιαίτερα συναρπαστικό για μένα σκέλος της συγγραφής του σεναρίου. Γιατί με αυτό τον τρόπο το σενάριο μεταμορφώνεται, γίνεται κάτι διαφορετικό. Δεν χρειάζεται να το ξαναδιαβάσεις, απλά το ξαναγράφεις βασισμένος στις εικόνες. Και αυτό πιστέψτε με είναι πάρα πολύ δημιουργικό. Κατασκευάσαμε μοντέλα, χρησιμοποιήσαμε γραφικά... Όλα αυτά τα μιξάραμε και δημιουργήσαμε τον κόσμο μας, χωρίς κανείς να μπορεί να καταλάβει πώς ακριβώς έγινε αυτό. Είναι αν θέλετε και αυτό ένα μαγικό τρικ....
Η Έϊμι Γκίλιαμ έκανε τα πρώτα της βήματα στην παραγωγή, σε μια δουλειά με τον βραβευμένο με Όσκαρ Γουίλιαμ Βινς στο Βανκούβερ, όταν έμαθε ότι ο πατέρας της δούλευε πάνω σε ένα νέο σενάριο. "Έχοντας μια προϋπηρεσία 12 χρόνων στη βιομηχανία του κινηματογράφου κι έχοντας καταφέρει κάποια πράγματα, μια από τις μεγαλύτερες επιθυμίες μου ήταν να κάνω την παραγωγή σε μια ταινία του πατέρα μου," λέει η ίδια. "Όταν διάβασα το σενάριό του, αναγνώρισα όλα αυτά τα στοιχεία με τα οποία μεγάλωσα – τη φαντασία και την περιπέτεια – και ήταν όλα τους μαγικά. Δεν πρόκειται για μια συγκεκριμένη ιστορία που ξέρω από τότε που ήμουν παιδί, αλλά αναγνώρισα πολλά στοιχεία στην ταινία που μου είναι ιδιαίτερα οικεία και αγαπητά. Ο Τέρι αναζητούσε χρηματοδότες τη στιγμή που εγώ σκεφτόμουν ότι θέλω να αναλάβω αυτή την παραγωγή κι ότι θα ήταν υπέροχο αν το κατάφερνα. Ο Μπιλ Βινς διείδε τον ενθουσιασμό, την ενέργεια και το πάθος μου για το εγχείρημα αυτό. Και είναι άνθρωπος που αν πιστέψει σε σένα, τότε θα σε βοηθήσει με κάθε τρόπο να καταφέρεις αυτό που θέλεις."
"Ο σχεδιασμός του Φανταστικού Κόσμου ξεκίνησε από τα θεατράκια του Πόλοκ στο Λονδίνο," θυμάται ο Γκίλιαμ. "Όταν ήρθα πρώτη φορά εδώ, εντόπισα ένα μαγαζάκι που υπάρχει μέχρι σήμερα, που φτιάχνει μικρά βικτοριανά θέατρα-παιχνίδια από χαρτόνι, τα οποία ανέκαθεν με ενθουσίαζαν. Επισκέφθηκα λοιπόν το Παιδικό Μουσείο, γιατί ήξερα ότι είχαν πάρα πολλά αυθεντικά παλιά τέτοια θέατρα, τα οποία φωτογράφισα και τα ανασκεύασα με τη βοήθεια του Photoshop.
"Τα σχέδια της πρόσοψης του Φανταστικού Κόσμου, προήλθαν από βιβλία με απόκρυφα και παγανιστικά σύμβολα. Πάντα μου άρεσαν. Δεν ξέρω τι σημαίνουν, αλλά είναι ωραία πηγή έμπνευσης. Άρχισα λοιπόν να τα συγκεντρώνω και να τα τοποθετώ στο θέατρο. Υπάρχουν φίδια, δαίμονες, δαιμονικά μάτια, πεντάλφες, διάφορα σύμβολα... Η μεσαιωνικές απεικονίσεις και εικονογραφήσεις είναι εξαιρετική σκανδάλη για τη φαντασία. Οι αλχημιστές προσπάθησαν να περιγράψουν τον κόσμο, το σύμπαν, να δώσουν μια οπτική και φιλοσοφική απεικόνισή τους. Η θέασή τους δεν μοιάζει καθόλου με τη σύγχρονη πραγματικότητα και ανέκαθεν κέντριζε πολύ περισσότερο το πνεύμα και τη φαντασία μου απ' ό,τι η σύγχρονη οπτική μας επί της πραγματικότητας."
"Τώρα που τα γυρίσματα έχουν ολοκληρωθεί, ξέρω περί τίνος πρόκειται η ταινία. Πολύ καλύτερα από το διάστημα που γράφαμε το σενάριο με τον Τσαρλς. Πολλές φορές νιώθω ότι κάνω μια ταινία για να καταλάβω περί τίνος πρόκειται! Ξέραμε ότι είχαμε δύο αντίπαλες δυνάμεις – έναν τύπο που θα μπορούσε να είναι ο Διάβολος και έναν που θα μπορούσε να είναι ο Θεός, χωρίς όμως να είναι. Είναι πιο κάτω από αυτό. Εμείς απλά διαμορφώσαμε αυτό που ο καθένας είχε να προσφέρει στον κόσμο. Ο Παρνάσους προσφέρει την ευκαιρία να διευρύνεις τη φαντασία σου, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι η ίδια η εμπειρία θα είναι ευχάριστη. Και φροντίσαμε όλες οι επιλογές που προσφέρει ο Παρνάσους να έχουν κάποια σημασία. Αν κάνεις τη σωστή επιλογή τότε ίσως καταφέρεις να κατακτήσεις τη διαφώτιση. Το ταξίδι όμως είναι πάντα δύσκολο. Ο εύκολος δρόμος είναι άρρηκτα δεμένος με τον Κ. Νικ. Κατά τη διάρκεια της συγγραφής του σεναρίου, αλλάξαμε χίλιες φορές αυτά που πουλούσε ο Κ. Νικ. Στην τελική εκδοχή, πουλάει την ιδέα του φόβου, της ανασφάλειας. Παίζει με τις αδυναμίες του άλλου τη στιγμή που ο Παρνάσους παίζει με την ιδέα ότι κάποιοι άνθρωποι είναι αρκετά δυνατοί κι έχουν το σθένος να ρισκάρουν.
"Ο Τόνι λέει χαρακτηριστικά για τον Παρνάσους, 'αν έχει τη δύναμη να ελέγξει το μυαλό των ανθρώπων, γιατί δεν κυβερνάει τον κόσμο;' Ο Αντόν λοιπόν του απαντά με μια ατάκα που ανέκαθεν μου άρεσε πολύ: 'Δεν θέλει να κυβερνήσει τον κόσμο – θέλει να αυτοκυβερνηθεί ο κόσμος.' Το θέμα είναι η ανάληψη ευθυνών. Είναι σημαντικό να σπέρνεις τέτοιες ιδέες."
Το Κάστινγκ
"Ο Κρίστοφερ Πλάμερ ήταν ο πρώτος ηθοποιός που επιλέξαμε, νομίζω' εξηγεί ο Γκίλιαμ. "Είναι εκπληκτικός ηθοποιός. Είναι θεατρικός και είναι μεγάλος αστέρας του κινηματογράφου. Με την Αμάντα Πλάμερ, την κόρη του, συνεργαστήκαμε στο 'The Fisher King' και συνειδητοποίησα ότι η σχέση του Κρίστοφερ με την κόρη του είναι μοναδική. Το συναρπαστικό είναι ότι η θεατρική προϋπηρεσία του εξυπηρέτησε απόλυτα τις ανάγκες του ρόλου – όπως επίσης, η διαρκής του προσπάθεια να προσθέτει ένα ιδιαίτερο χιούμορ στον χαρακτήρα σε κάθε σκηνή."
"Απ' ό,τι φαίνεται παίζω τον ομότιτλο χαρακτήρα," λέει ο Πλάμερ. "Όχι όλο τον Φανταστικό Κόσμο, αλλά τον Δρ. Παρνάσους. Δέχτηκα ένα απρόσμενο τηλεφώνημα από τον Τέρι Γκίλιαμ που μου είπε 'Θα ήθελα να ενσαρκώσεις τον βασικό ήρωα – είναι ένας υπέροχος ηλικιωμένος άνδρας.' Η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι μου τηλεφώνησε επειδή έχουν μείνει λίγοι ηλικιωμένοι ηθοποιοί που μπορούν ακόμα να μιλήσουν – και μεταξύ αυτών είμαι κι εγώ. Κάθε χρόνο η δική μου τύχη αυξάνεται, γιατί μένουμε όλο και πιο λίγοι. Όσο λοιπόν αντέχουν τα πόδια μου, μπορώ να παίζω. Και κάπως έτσι είπα το ναι.
"Δεν ξέρω τι έκανα με τον Παρνάσους. Κατά καιρούς τείνει να είναι πολύ μελοδραματικός ρόλος, έτσι, βλέποντας πόσο ζωηρά ήταν τα σκηνικά και πόσο δραστήριοι ήταν όλοι οι υπόλοιποι χαρακτήρες της ταινίας, αποφάσισα να δώσω στον Παρνάσους μια πιο εσωστρεφή διάσταση παρά μια εξωστρεφή μελοδραματικότητα. Και νομίζω ότι είχε αποτέλεσμα, γιατί έχει μια εσωτερική θλίψη που προέρχεται από το γεγονός ότι πρόδωσε την κόρη του. Νομίζω ότι αυτό αποτελεί τον ρυθμιστικό παράγοντα μέσα του – δεν είναι όλα μια ανόητη φαντασία. Πρέπει να υπάρχει και η τραγική, σκοτεινή πλευρά στην ταινία η οποία μπορεί μεν να αντιμετωπίζεται με έναν πιο ελαφρύ τρόπο, αλλά δεν παύει να υπάρχει."
Ο Γκίλιαμ συνεχίζει: "Ένας Δανός animator προσπαθούσε να έρθει σε επαφή με τον Τομ Γουέιτς (τον οποίο θεωρώ έναν από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς ποιητές μιούζικαλ) και μου ζήτησε να στείλω στον Τομ ένα σενάριό του, το οποίο και έκανα. Ήταν η πρώτη φορά που επικοινωνούσα με τον Τομ μετά από πολλά χρόνια. Αφού απέρριψε την πρόταση του φίλου μου, με ρώτησε 'μήπως έχεις εσύ τίποτα για μένα;' Του είπα 'υπάρχει ένας πολύ ενδιαφέρον ρόλος στη νέα μου ταινία...' Αυτό ήταν. Δεν χρειάστηκε τίποτε περισσότερο. Του είπα ότι έχω έναν ρόλο και αμέσως μου είπε 'δέχομαι'. Πριν καν διαβάσει το σενάριο."
" Υποδύομαι τον Διάβολο," εξηγεί ο Γουέιτς. "Δεν παίζω κάποιο δαίμονα ή κάποιον που είναι απλά σατανικός. Ενσαρκώνω τον ίδιο τον Διάβολο. Και αυτό είναι μεγάλη σπαζοκεφαλιά – πώς ενσαρκώνεις τον Διάβολο; Πώς μπορείς να δώσεις ζωή σε ένα αρχέτυπο τόσο μεγάλο, τόσο παλιό; Τελικά, συνειδητοποίησα ότι θα έπρεπε απλά να είμαι ο εαυτός μου – είναι δικός μου ο ρόλος. Θα τον ενσαρκώσω όπως πιστεύω εγώ. Κι ελπίζω να έκανα αυτό που περίμενε ο Τέρι. Ελπίζω να ξεπέρασα τις προσδοκίες του. Δεν είμαι σίγουρος ότι το έκανα, αλλά το ελπίζω."
"Όταν αναζητούσαμε την Βαλεντίνα μας, η Αϊρίν Λαμπ που είχε αναλάβει να συνθέσει το καστ της ταινίας είπε 'πρέπει να δείτε την Λίλι Κόουλ', θυμάται ο Γκίλιαμ. "Κάπως έτσι αποφασίσαμε να της κάνουμε ένα δοκιμαστικό και πετύχαμε διάνα! Ήθελα μια ηθοποιό που πρώτον να είναι εντυπωσιακά όμορφη και δεύτερον, να δείχνει σαν 16χρονη. Όταν ξεκινήσαμε τα γυρίσματα, μου πέρασε από το μυαλό ότι μπορεί να είχαμε κάνει λάθος. Η Λίλι ήταν άπειρη και περιβαλλόταν από εξαίσιους ηθοποιούς. Κατάφερε όμως να αντεπεξέρθει στις απαιτήσεις του ρόλου και σε κάθε σκηνή ήταν καλύτερη. Η συνολική εντύπωση που αφήνει είναι αυτή μιας εξαιρετικής ερμηνείας."
"Ο Βερν Τρόιερ επιλέχθηκε πολύ νωρίς," λέει ο Γκίλιαμ. "Έπαιξε έναν πολύ μικρό ρόλο στο 'Fear and Loathing' – εμφανίζεται μόνο για δύο δευτερόλεπτα. Σκέφτηκα ότι αν θέλαμε έναν θίασο απίθανων ανθρώπων, ένας απλός κοντούλης δεν θα ήταν αρκετός – χρειαζόμασταν τον πιο μικροσκοπικό άνθρωπο που υπάρχει. Δεν τον επιλέξαμε όμως, μόνο λόγο του ύψους του... Ξέρω πολύ καλά τη νοοτροπία του Βερν. Ήταν ο ιδανικός άνθρωπος για τον ρόλο του Πέρσι, γιατί ο Πέρσι είναι κυνικός, είναι εξυπνάκιας, δεν ανέχεται τίποτα και από κανέναν και ο Βερν έχει όλα αυτά τα στοιχεία."
Ο Τρόιερ συμφωνεί: "Έχω σίγουρα πάρα πολλά κοινά με τον Πέρσι. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι σκληρό αντράκι. Είναι σαρκαστικός, κυνικός και δεν του καίγεται καρφί για τίποτα. Μου άρεσε πολύ αυτός ο ρόλος. Αν είχα την ευκαιρία θα τον ενσάρκωνα και πάλι. Τον Τέρι δεν τον θεωρώ ιδιαίτερα απαιτητικό. Όταν κάνεις μια σκηνή και θέλεις να βγει όπως την έχεις στο μυαλό σου, δεν έχεις περιθώρια για ανοησίες, συνεπώς πραγματικά απολαμβάνω τον Τέρι όταν τον βλέπω να σκηνοθετεί. Ξέρει τι θέλει, έχει σπουδαίες ιδέες και κάνει κάθε δουλειά μαζί του κάτι το συναρπαστικό."
Σύμφωνα με τον Γκίλιαμ: "ο Χιθ Λέτζερ βρισκόταν στην Αγγλία για τα γυρίσματα του 'The Dark Knight' και ήρθε μαζί με έναν κοινό φίλο μας, ο οποίος είχε κάνει το storyboard για το 'Brothers Grimm'. Γύριζαν ένα animated μουσικό βίντεο και χρειάζονταν έναν χώρο για να δουλέψουν. Τους πρόσφερα έναν χώρο στην Peerless (την εταιρία μας ειδικών εφέ). Μια μέρα λοιπόν, ενώ έδειχνα τα storyboard στους ανθρώπους που έκαναν την προεργασία για τα γραφικά, παρουσία του Χιθ, την ώρα που εξηγούσα τη διαδοχή των σκηνών και το τι ακριβώς συνέβαινε, ο Χιθ μου έδωσε ένα σημείωμα που έλεγε 'μπορώ να παίξω τον Τόνι;' Είχε δει το σενάριο αλλά δεν του είχα ζητήσει ποτέ να συμμετέχει. Η ερώτησή μου ήταν 'σοβαρολογείς;' Και εκείνος απάντησε 'Ναι, γιατί αυτή την ταινία θέλω να την δω.' Τόσο απλό ήταν. Από τη στιγμή που είχαμε και τον Χιθ στο επιτελείο μας, πίστευα ότι τα πράγματα θα ήταν πιο εύκολα, ότι το χρήμα θα άρχιζε να εισρέει. Αλλά και πάλι έκανα λάθος.
"Κάποιοι μου είχαν μιλήσει για τον Άντριου Γκάρφιλντ. Προσωπικά δεν τον είχα δει, αλλά μου έστειλε μια κασέτα-οντισιόν που είχε φτιάξει με τη φίλη του στο Λος Άντζελες. Έπαιξε κάθε σκηνή με τρεις διαφορετικούς τρόπους πράγμα που με έκανε να σκεφτώ ότι αυτός ο τύπος είναι πραγματικά εντυπωσιακά καλός. Μέσα στην επόμενη εβδομάδα δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από τον Χιθ ο οποίος με ρώτησε αν είχα επιλέξει κάποιον Άντριου. Όταν του είπα ναι μου απάντησε 'δεν θα το πιστέψεις, αλλά πηγαίνω στο πάρτι των γενεθλίων του.' Οι μαγικές δυνάμεις της ταινίας είχαν ήδη αρχίσει να επιδρούν."
Ο Γκάρφιλντ είχε ενθουσιαστεί που επιλέχθηκε για τον ρόλο: "Ο Αντόν είναι ένας πολύ χαρούμενος, ανοιχτόκαρδος, ζεστός και αθώος άνθρωπος, αλλά έχει περισσότερη σοφία από ανθρώπους που έχουν τα διπλάσιά του χρόνια. Έχει έναν πολύ ωραίο τρόπο να βλέπει τον κόσμο γύρω του. Είναι πολύ αγνός και αθώος. Πιστεύω ότι ο Τέρι στη ζωή του τα βλέπει όλα άσπρα-μαύρα. Του αρέσει να κατηγοριοποιεί τα πράγματα σε καλά και κακά και στις ταινίες του, και στη ζωή του και στον κόσμο. Εγώ νομίζω ότι εμπίπτω στα καλά, παρόλο που κατά καιρούς εκδηλώνω κάποιες σκοτεινές πλευρές. Νομίζω όμως, ότι είμαι ο Τέρι παιδί, ο Τέρι έφηβος, ένας άνθρωπος που προσπαθεί να καταλάβει ποιος είναι, πού κολλάει, θέλει απεγνωσμένα να είναι καλός και προσπαθεί να βοηθήσει τον άλλο με όποιο τρόπο μπορεί.
Η συνέχεια
Στις 22 Ιανουαρίου του 2008 κατά τη διάρκεια μιας σύντομης επίσκεψης στη Νέα Υόρκη και καθώς η παραγωγή μεταφερόταν από το Λονδίνο στο Βανκούβερ, ο Χιθ Λέτζερ πέθανε από υπερβολική δόση συνταγογραφημένων χαπιών.
Η απόφαση του συντετριμμένου Τέρι Γκίλιαμ ήταν να σταματήσουν τα γυρίσματα της παραγωγή. "Είπα ότι δεν ήξερα πώς θα μπορούσα να συνεχίσω την ταινία. Ήμουν εξαιρετικά στενοχωρημένος για να προσπαθήσω να βρω μια λύση. Όλοι όμως μου έλεγαν ότι έπρεπε να συνεχίσουμε και ότι η ταινία έπρεπε να γίνει. Όλοι με ενθάρρυναν και μου έδιναν ιδέες. Η λύση του μαγικού καθρέφτη ήταν προφανής και τις περισσότερες σκηνές του Χιθ από αυτή την πλευρά του καθρέφτη τις είχαμε ολοκληρώσει. Το ερώτημα ήταν αν θα βρισκόταν ηθοποιός να αναλάβει τον ρόλο. Εξ αρχής σκεφτόμουν ότι δεν θα χρειαζόμασταν έναν μόνο ηθοποιό. Θα ήταν μεγάλο το βάρος. Έπρεπε αν μπορούσαμε να βρούμε περισσότερους. Η διαμόρφωση του σεναρίου έγινε σχετικά γρήγορα. Χρειάστηκα μόνο μερικές μέρες για να βρω μια πειστική λύση και ευτυχώς για όλους μας, δεν στερούμασταν ιδεών. Ούτε καλών ούτε κακών.
"Χρειάστηκε να ξαναγράψουμε μόνο ένα μικρό μέρος του σεναρίου. Περισσότερο αναγκαστήκαμε να αλλάξουμε σειρά σε σκηνές που είχε προγραμματιστεί να εμφανίζεται ο Χιθ και να χρησιμοποιήσουμε κινηματογραφικά τρικ και σωσίες του. Η απώλεια του Χιθ δημιούργησε μια κατάσταση που απαιτούσε έξυπνες λύσεις. Λύσεις που με ανάγκασαν να κάνω πράγματα που δεν είχα αρχικά πρόθεση να κάνω. Για παράδειγμα, αλλάξαμε τον ρόλο του Μάρτιν του μεθύστακα στην αρχή της ταινίας, ώστε να τον ενσαρκώσουν δύο ηθοποιοί. Αυτό ουσιαστικά πιστοποιούσε ότι όποιος πήγαινε από την άλλη πλευρά του καθρέφτη άλλαζε. Μετά άρχισα να τηλεφωνώ σε φίλους και ανθρώπους που είχαν στενή σχέση με τον Χιθ.
"Κάπως έτσι, οι τρεις ήρωές μου, ο Τζόνι Ντεπ, ο Κόλιν Φάρελ και ο Τζουντ Λο ήρθαν στο Βανκούβερ για να ενσαρκώσουν τις διαφορετικές πτυχές του Τόνι, του χαρακτήρα που αρχικά ενσάρκωνε ο Χιθ Λέτζερ. Η προθυμία τους να βοηθήσουν να σωθεί τόσο η ταινία όσο και η τελευταία ερμηνεία του Χιθ ήταν μια εξαιρετική πράξη γενναιοδωρίας και αγάπης. Ήταν μια όμορφη και σπάνια στιγμή για τον χώρο μας και χάρη στη δική τους συμμετοχή, η ταινία αυτή έγινε ακόμη πιο ξεχωριστή, πιο συναρπαστική, πιο αστεία. Με δυο λέξεις; Πιο μαγική.
"Έπρεπε να κάνουμε ένα τεράστιο άλμα για να ξεπεράσουμε τα προβλήματα που προέκυψαν λόγω του αιφνίδιου θανάτου του Χιθ. Χάρη όμως στον Παρνάσους και τον Φανταστικό Κόσμο του, έχουμε έναν μαγικό καθρέφτη που όταν τον περνάς, τα πράγματα είναι διαφορετικά, αλλάζουν, γίνονται πιο εξωπραγματικά και πιο θαυμαστά. Έτσι κάναμε το άλμα. Κάθε φορά που ο Τόνι περνάει από την άλλη πλευρά του καθρέφτη, μεταμορφώνεται και σε μια άλλη πτυχή του χαρακτήρα του που παίρνει ζωή από διαφορετικό ηθοποιό. Ήταν απόλαυση να βλέπεις τον Τζόνι, τον Κόλιν και τον Τζουντ να δίνουν την δική τους πνοή στον ρόλο. Ο Τόνι τελικά είναι ένας πολύπλευρος και ιδιαίτερος χαρακτήρας και πιστεύω ότι το κοινό θα περάσει πάρα πολύ καλά.
"Αναγκαστικά, το πρόγραμμα της παραγωγής τινάχτηκε στον αέρα. Τα γυρίσματα έγιναν μια εναλλαγή γρήγορων αλλαγών και γρίφων. Πολλές φορές αναγκαστήκαμε να αναδιοργανώσουμε το πρόγραμμα παράλληλα με το γύρισμα προσπαθώντας να καλύψουμε τις ανάγκες. Και σαν να μην έφτανε το στρες που είχαμε ήδη, ο Μπιλ Βινς ήταν άρρωστος με καρκίνο. Με κάποιο μαγικό τρόπο όμως, τα καταφέραμε. Όλοι επέδειξαν τρομερή δύναμη, θετικότητα και σθένος παρά τις τρομερές αντιξοότητες και ξαφνικά τα γυρίσματα είχαν τελειώσει. Δεν ξέρω πώς, αλλά τα καταφέραμε. Ήταν μια εντελώς διαφορετική ταινία απ' αυτή που είχαμε ξεκινήσει να κάνουμε. Είναι παράξενο, αλλά οι λύσεις που ουσιαστικά μας επιβλήθηκαν λόγω συνθηκών μας οδήγησαν σε μια καλύτερη ταινία. Η διαρκής πίεση που νιώθαμε όλοι μας ήταν να βγει μια ταινία που θα ήταν αντάξια της τελευταίας ερμηνείας του Χιθ."
Για την Έϊμι Γκίλιαμ, από τη στιγμή που αποφάσισαν να ολοκληρώσουν την ταινία, η προσπάθεια να διατηρηθεί η ορμή και η ενέργεια στην παραγωγή ήταν πραγματικός αγώνας: "Όσο ο Τέρι ήταν στο Λονδίνο προσπαθώντας να κάνει τις απαραίτητες αλλαγές στο σενάριο, εγώ όργωνα το Λος Άντζελες. Όλοι ήθελαν να δουν την ταινία να ολοκληρώνεται για πολλούς και διαφορετικούς λόγους – για τον Χιθ, για τον Τέρι, για όσους είχαν συμμετάσχει. Το συνεργείο δεν ήθελε να φύγει, δεν ήθελε να το βάλει κάτω, γιατί είχαν αγαπήσει αυτό που έκαναν και ένιωθαν περήφανοι που συμμετείχαν σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Όσο για εμένα, είμαι πάρα πολύ περήφανη και για την ταινία και για όσους συμμετείχαν στη δημιουργία της. Χωρίς τον ενθουσιασμό τους και την ενέργειά τους δεν θα είχαμε καταφέρει τίποτα."
Ο συμπαραγωγός Σάμιουελ Χαντίνα μοιράζεται την υπερηφάνεια της Έϊμι για την αφοσίωση που έδειξαν όλοι από την αρχή ως το τέλος της παραγωγής. "Ήξεραν ότι η ταινία αυτή ήταν πολύ σημαντική για όλους. Οι εξαιρετικοί ηθοποιοί που δέχτηκαν να συμμετέχουν, το εξαίσιο συνεργείο και γενικά όλο το επιτελείο της ταινίας επέδειξε μοναδικό ζήλο, ενθουσιασμό και αφοσίωση. Δεν ήταν μια απλή ταινία, όλοι ήταν αποφασισμένοι να την δουν να ολοκληρώνεται. Είχαμε δίκιο που αποφασίσαμε να προχωρήσουμε τα γυρίσματα, γιατί ο Τέρι δημιούργησε κάτι που πραγματικά είναι μοναδικό.
"Νιώθαμε ότι ο Χιθ ήταν μαζί μας μέχρι το τέλος," παρατηρεί ο Γκίλιαμ. "Η ενέργειά του, το ταλέντο του, οι ιδέες του... Ο τραγικός θάνατός του και οι δημιουργικές αποφάσεις που προέκυψαν ως αποτέλεσμα αυτού... είναι οι λόγοι που καθιστούν αυτή την ταινία μια ταινία από τον Χιθ Λέτζερ και τους φίλους του."
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου